Een handkar was is die tijd een algemeen vervoermiddel voor vrachtjes van allerlei aard. Zelfs verhuizingen deed men er mee. Ik heb er zelf ook mee gewerkt toen ik mijn woning in de Staatsliedenbuurt (volkswijk) noodzakelijkerwijs moest gaan verbouwen.
Ik deed dat in mijn hele zomervakantie en kon de handkar van de zaak waar ik werkte en dat voorheen een kolenhandel was geweest daartoe lenen om het puin naar de stort in de Jan van Galenstraat te brengen en tufstenen, stucadoorkalk en metselspecie te kopen aan de Baarsjes en naar huis rijden... Loodzwaar, vooral tegen de bruggen op over de Baarsjes....
Maar ik was loeisterk en jong, net over de twintig jaar, pas getrouwd en een kind. Een bovenwoning zonder douche of bad en geen warm water. Geen CV maar moest een kachel/kolenhaard stoken met peperdure anthraciet en eierkolen. Één kamer (huiskamer) dus die wél verwarmd was 's-winters, maar de overige 2 kamers (slaapkamers) en keuken waren onverwarmd. Alle ramen waren enkelglas.
Mijn dochtertje van 2 jaar sliep in een klein (onverwarmd) kamertje dat ik voor haar verbouwd en helemaal opgeknapt had en leuke kinder-garderobekastjes aan de muur zelf had gezaagd en getimmerd en mooi gelakt.... Het kamertje was ongeveer 2 x 2 mtr en ter besparing van de ruimte had ik er een schuifdeur in gemaak op rolletjes. Jabo (gespijkerd) goedkoop tapijt (een hard soort grof jute) was het vloerkleed dat zeer deed als je er met blote voeten op liep... Het lag in de hele woning met uitzondering van de keuken en halgang waarin balatum (een soort dik vloerzeil) was gelegd...
Armoe troef......... net als in mijn jeugd..... maar nu wél een TV op afbetaling waarvoor je je vier jaar in de schuld stak bij Valkenberg in de KInkerstraat of elders. Een grote TV-antenne op het dak die ik er zelf had geplaatst en met grote beugels aan de schoorsteen had vastgeschroefd. Deze was verbonden met TV-snoer dat vanaf het dak naar beneden langs de voorgevel met draadgeleiders naar beneden werd bevestigd en via een te boren gaatje in de buitenmuur naar binnenskamer werd geleid waarmee ergens in een hoekje de TV werd aangesloten.....
Als jij of je buren dan bijvoorbeeld slechte beeldontvangst (kwaliteit) hadden wegens bijvoorbeeld "dubbelbeeld wegens inductie" noemden ze dat) kon je de hele kermis op het dak weer losschroeven en de antenne net zo lang draaien tot dat de slechte beeldkwaliteit was opgeheven. Via de buitenramen werden dan de "commando's" aan elkaar doorgeschreeuwd...
Ik weet nog dat ik de TV kabel vanaf het dak naar beneden moest geleiden en vastzetten met afhoud-schroefbeugels en vanuit het dakraam op de dakgoot ging staan, en toen de dakgoot (hoogte 4e etage) opeens vervaarlijk krakende geluiden gaf zodat ik me niet meer durfde te bewegen. Aan de dakpannen opzij had ik geen houvast. Héél voorzichtig liet ik me op één knie doorzakken en daarna op mijn andere knie en schoorvoetend schuifelde ik cm voor cm terug naar het open dakraam.
Ik voelde dat de dakgoot een weinig van de bevestigingen af begon de wijken en naar voren was omgebogen. Mijn hart klopte in mijn keel. Toen besloot ik om het er op te wagen op goed geluk.
Immers de dakgoot stond op instorten en dan zou ik in de diepte kunnen verdwijnen en op straat doodvallen. Ik richtte me half op en sloeg tegen beter weten in toch geen acht meer op de krakende en piepende dakgoot.... Mijn beenspieren waren nu tot op het uiterste gespannen..... Als een ware atleet sprong ik nu anderhalve meter opzij en schuin omhoog en kon me op het allerlaatste moment aan de onderrand van het raamkozijn vasthouden en vervolgens helemaal optrekken. Het gevaar was geweken. Binnen twee seconden was ik weer binnen, op de zolderverdieping... nog nahijgend van angst en inspanning....ik moest nog even bijkomen....
Opeens hoorde ik iemand in het trappenhuis keihard blèren, " JAN, JE KOFFIE WORDT KOUD ! "
Ik zuchtte en dacht, "gloei...en...de....gloei.........., ik lijk wel gek ! "
De handkar van dit kolenbedrijf uit 1895 mocht ik lenen voor mijn verbouwing thuis. Het was een stevige, mooi donkerbruin gelakte handkar met houten wielen met dik staalband op het loopvlak van deze wielen........ leuk toch?